پژوهشگران بررسی كردند
وضعیت شادکامی و نابرابری جنسیتی در ایران
نکسترو: پژوهشگران با انجام یک مطالعه وضعیت شادکامی و نابرابری جنسیتی در ایران و ارتباط این دو شاخص را با یکدیگر بررسی کردند.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، آمارهای سال ۲۰۲۰ گزارش جهانی شادی نشان داده که ایران از نظر شادکامی در میان ۱۵۳ کشور در جایگاه ۱۱۸ و از لحاظ شاخص نابرابری جنسیتی در میان ۱۸۹ کشور در رتبه ۱۱۳ قرار دارد و این نشان دهنده جایگاه نگران کننده کشور در این شاخص ها است.
سازمان جهانی بهداشت، شادکامی را بعنوان عامل مهمی در مفهوم سلامت و برخی کشورها آنرا بعنوان شاخصی برای سنجش کیفیت زندگی عنوان می کنند. طبق گزارش جهانی شادی در سال ۲۰۲۰ ایران از نظر شاخص شادکامی اندکی بالاتر از چارک ناشادترین کشورهاست.
مفهوم نابرابری جنسیتی به مفهوم توزیع نابرابر ثروت، قدرت و مزایای جامعه میان زنان و مردان است. نابرابری جنسیتی یک خاصیت غالب در کشورهای درحال توسعه است و به اشکال مختلف بصورت نابرابری در درآمد، دستیابی به فرصت ها، آموزش، دسترسی به اشتغال رسمی، موقعیت های مدیریتی و سیاسی و بالاخره نابرابری در قدرت چانه زنی در درون خانواده ظاهر می شود.
بر اساس گزارش مدیرکل بین الملل معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری، در آخرین گزارش سال ۲۰۱۷ مجمع جهانی اقتصاد درباب شکاف جنسیتی بعنوان شاخصی از نابرابری؛ رتبه ایران در بین ۱۴۴ کشور در شاخص اقتصاد برابر با ۱۴۰، در حوزه آموزش ۱۰۰، در سلامت و بقا ۱۳۵ و در مشارکت سیاسی زنان ۱۳۶ بوده است که همگی نشانگر نامناسب بودن وضعیت ایران دراین زمینه است.
با توجه به اهمیت این موضوع، پژوهشگران با انجام مطالعه ای شادکامی و نابرابری جنسیتی را در سطح استانهای کشور بررسی کردند و ارتباط این دو شاخص را با یکدیگر مورد ارزیابی قرار دادند.
این مطالعه بصورت کمی و از نوع مطالعات اکولوژیک است. داده های مورد نیاز درباب نابرابری جنسیتی و شادکامی از مطالعات دیگری که در گذشته انجام شده (در بازه زمانی سالهای ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۱)، استخراج شده است. همین طور داده های سایر متغیرهای زمینه ای مستخرج از مطالعات ملی و سالنامه آماری کشور بود.
بررسی های این مطالعه نشان داد که میانگین نمره شادکامی کل کشور ۳.۴۳ بوده و استانهای زنجان و یزد به ترتیب بیشترین و کم ترین میانگین شادکامی را در میان استانهای کشور داشتند. همین طور استانهای گلستان، بوشهر، هرمزگان و کردستان از میزان شادکامی بالاتر از میانگین برخوردار می باشند.
در این بررسی مشخص شد که درباب شاخص نابرابری جنسیتی، بالاترین میزان نابرابری در استان سیستان و بلوچستان و کم ترین میزان نابرابری در استانهای گیلان و زنجان است. استانهای کهگیلویه و بویر احمد و هرمزگان نیز از میزان نابرابری بیشتری نسبت به سایر استانها برخوردار بودند. اما این شاخص در استانهای آذربایجان شرقی، اصفهان، اردبیل و خراسان رضوی به یک میزان و در حد مطلوب تری نسبت به سایر استانها قرار داشت.
طبق این نتایج نرخ مشارکت اقتصادی کشور ۳۸.۲ درصد بود و بالاترین نرخ مربوط به استان اردبیل ۴۳.۷ و کمترین میزان مربوط به استان سیستان و بلوچستان است. مشارکت اقتصادی کشور برای زنان استان اردبیل با میزان ۱۹.۶ درصد بیشترین و در استان مرکزی با میزان ۸.۱ درصد کم ترین است.
نرخ باسوادی کل کشور ۸۴ درصد است. بالاترین نرخ با سوادی زنان و مردان مربوط به استان تهران و کم ترین مقدار در استان سیستان و بلوچستان است.
طبق بررسی ها میانگین نرخ بیکاری کل کشور ۱۱ درصد بود. بالاترین نرخ بیکاری به تفکیک جنسیت، در زنان استان کهگیلویه و بویر احمد و مردان استان کرمانشاه و کم ترین نرخ بیکاری مربوط به زنان استانهای آذربایجان غربی و آذربایجان شرقی و مردان استان کرمان است.
میزان رضایت از زندگی کلی در زنان کشور ۱.۲۴ و در مردان ۱.۴۷ است. بیشترین میزان رضایت از زندگی در مردان استان کهگیلویه و بویر احمد و استان قم و کم ترین میزان رضایت از زندگی مربوط به زنان استان ایلام و استان کرمان است.
بررسی ها نشان میدهد که امید به زندگی در استانهای تهران و البرز بیشتر از سایر استانها است (بالاتر از ۷۶ سال) و در استانهای هرمزگان و خراسان شمالی کم تر از سایر استانها (۷۱ سال) است. تنها استان با امید به زندگی کم تر از ۷۰ سال، استان سیستان و بلوچستان (۶۷.۴۵ سال) است.
بیشترین میزان GDP یا تولید ناخالص داخلی اختصاص یافته، برای استان تهران و کم ترین مقدار مربوط به خراسان جنوبی است. طبق بررسی ها استان کهگیلویه و بویر احمد، توسعه یافته ترین استان ایران و استان کردستان کمترین میزان توسعه یافتگی را دارد.
بر اساس بررسی های این مطالعه؛ بین نابرابری جنسیتی و شادکامی در استانهای بررسی شده، ارتباط مدلول داری مشاهده نشد. همین طور بین متغیرهای زمینه ای مورد بررسی، مثل نرخ مشارکت اقتصادی در زنان و مردان، میانگین سنی جمعیت، سطح سواد زنان و مردان، امید به زندگی، تولید ناخالص داخلی، نرخ بیکاری، رضایت از زندی و توسعه یافتگی استان، با شاخص شادکامی ارتباط معناداری یافت نشد.
با این وجود، بین میانگین سنی کل استانها، میانگین سنی زنان، میانگین سنی مردان و نابرابری جنسیتی رابطه معنادار و معکوس مشاهده شد. به این معنا که هرچه میانگین سنی در یک استان بالاتر باشد، میزان نابرابری جنسیتی کم تر است و بالعکس.
پژوهشگران این تحقیق می گویند: بنظر می رسد چنانچه این مطالعه با حجم نمونه بیشتر تکرار شود (مانند سطح شهرستان) احیانا می تواند نتایج متفاوتی یافت شود. همین طور تعمیم یافته های این مطالعه که حاصل یک بررسی اکولوژیکی است، به سطح فردی، مردود است. پس پیشنهاد می شود که فرضیه رابطه بین نابرابری جنسیتی و شادکامی یکبار دیگر، این دفعه در سطح فردی، باردیگر توسط پژوهشگران بعدی بررسی شود.
این پژوهشگران معتقدند: از آنجائیکه مطابق با گزارشات بین المللی، ایران وضعیت نامناسبی در هر دو شاخص شادکامی و نابرابری جنسیتی دارد؛ لازم است اقدامات مؤثر، هدفمند و نظام مندی برای ارتقای وضعیت آنها انجام گیرد. باتوجه به چند بعدی بودن مقوله شادکامی و همین طور نابرابری های جنسیتی، لازم است که در همه مراحل شامل تحقیقات، سیاست گذاری و برنامه ریزی، رویکرد بین بخشی و با مشارکت کلیه ساختارها و نهادهای دخیل همچون واحدهای آموزشی، بهداشتی، اقتصادی، فرهنگی مدنظر قرار گرفته و در حوزه های مختلف همچون تدوین برنامه های آموزش و مهارت افزایی خصوصاً در نقاط محروم، توانمندسازی زنان خصوصاً در عرصه های سیاسی و مدیریتی و افزایش توانمندی آنها در انتخاب های راهبردی، ایجاد فرصت های اشتغال جهت کاهش نرخ بیکاری و توجه به مقوله تبعیض مثبت، تدوین برنامه های فرهنگی طولانی مدت برای کمرنگ کردن باورهای کلیشه ای، ایدئولوژی ها و نگرش های جنسیتی درباره نقش و جایگاه زن تلاش شود تا بصورت مستقیم و غیرمستقیم زمینه ساز ارتقاء عدالت، سلامت روان، راندمان و بهبود تولید ناخالص داخلی و توسعه پایدار شود.
در انجام این تحقیق سارا شهبازی، مریم تاجور، زینب خالدیان و حسین درگاهی از پژوهشگران گروه علوم مدیریت و اقتصاد سلامت و میرسعید یکانی نژاد، استاد گروه اپیدمیولوژی و آمار زیستی دانشگاه علوم پزشکی تهران مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه زمستان سال ۱۳۹۹ بصورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «ارتباط بین نابرابری جنسیتی و شادکامی در استانهای ایران: یک مطالعه اکولوژیکی» در مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی انتشار یافته است.
منبع: نكسترو
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب