مروری بر نتایج یك پژوهش؛
عوامل موثر در افزایش نابردباری اجتماعی كدامند؟
نکسترو: پژوهشگران جامعه شناسی با انجام یک مطالعه، بردباری اجتماعی و ارتباط آن با امنیت اجتماعی در شهر تهران را مورد بررسی قرار دادند.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، در تاریخ طولانی ایران، نشانه های خیلی از هم زیستی اقوام و مذاهب یافت می شود؛ این تنوع و تکثر ریشه های تاریخی دارد و بیش از هر چیز ناشی از موقعیت ممتاز کشور بعنوان چهارراهی جهانی است که همیشه کانون تلاقی فرهنگ ها و تمدن های مختلف و عرصه رفت وآمدها و هجوم های مختلف بوده است و این موقعیت ویژه زمینه ساز جاگیر شدن گروه های قومی و مذهبی مختلف در آن شده است.
در گذشته اقوام و گروه های مختلف بیشتر بصورت جدا از یکدیگر و هر کدام در سرزمین های مخصوص خود زندگی می کردند. بنا بر این این تنوع شاید تا پیش از دوران مدرن خصوصاً چند دهه اخیر موضوع مهمی به شمار نمی رفت. اما امروزه تحت تاثییر مهاجرت و رشد بی رویه شهرنشینی، ترکیب جمعیتی خیلی از شهرها از نظر تنوع قومی، مذهبی و... گرفتار تغییرات اساسی شده و موضوع بردباری اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار شده است.
«بردباری اجتماعی» یکی از مهم ترین نیازهای جوامع چندفرهنگی و چندقومیتی است و نابردباری اجتماعی بیش از هر چیز نشان دهنده عدم قبول تفاوت هایی مثل تفاوت های قومی، زبانی، طبقاتی، سیاسی و... است. ایران به سبب داشتن اقوام، اقشار و گروه های مختلف فرهنگی، سیاسی و اجتماعی؛ ظرفیت زیادی در گسترش و تعمیق «نابردباری اجتماعی» دارد.
نابردباری اجتماعی می تواند منشا خیلی از خشونت های اجتماعی در سطوح مختلف تعاملات روزمره، سازمان ها، نهادها و روابط بین منطقه ای و سطح ملی و بین المللی باشد و ارتباط تنگاتنگی با پدیده امنیت اجتماعی دارد.
با توجه به این که احساس ناامنی می تواند یکی از عوامل کاهش بردباری اجتماعی در میان شهروندان باشد؛ پژوهشگران جامعه شناسی با انجام یک مطالعه رابطه احساس ناامنی اجتماعی و نابردباری اجتماعی را در میان شهروندان تهرانی بررسی کردند.
برای انجام این تحقیق و جمع آوری داده های مطالعه؛ شهر تهران به پنج بخش شمال، جنوب، شرق، غرب و مرکز تقسیم شد و از هر بخش یک منطقه و از هر منطقه نیز یک محله، بصورت تصادفی برگزیده شد. در مرحله نهایی نیز پژوهشگران در محلات منتخب از هر سه خانه یک خانه را انتخاب کردند و با سرپرست یا یکی از اعضای بالای ۱۸ سال خانواده مصاحبه انجام شد.
در نهایت پژوهشگران با ۷۶۸ نفر از افراد ساکن در مناطق یک، پنج، هشت، ۱۲ و ۱۹ مصاحبه کردند و با پر کردن پرسش نامه، اطلاعات مورد نیاز جمع آوری شد.
احساس امنیت اجتماعی دارای چهار بعد احساس امنیت مالی، امنیت جانی، امنیت فکری و امنیت جمعی است و این متغیرها در پرسش نامه مورد سوال قرار گرفت.
۴۹.۵ درصد از شرکت کنندگان در این مطالعه مرد و ۵۶.۷ درصد مجرد بودند. کم تر از یک درصد از افراد دارای تحصیلات ابتدایی، ۴.۳ درصد دارای مدرک سیکل، ۱۴.۶ درصد دارای دیپلم، ۷.۴ درصد فوق دیپلم، ۲۹.۸ درصد لیسانس، ۳۵.۲ درصد فوق لیسانی و ۶.۶ درصد دارای مدرک دکتری بودند.
بررسی های این مطالعه نشان داد که بین درآمد و نابردباری اجتماعی رابطه معناداری وجود ندارد و با افزایش درآمد، میزان نابردباری کاهش یا افزایش نمی یابد.
در این تحقیق مشخص شد که بین احساس امنیت اجتماعی و نابردباری اجتماعی شهروندان تهرانی ارتباط معناداری وجود دارد. پژوهشگران این تحقیق با ذکر مثالی تشریح کردند: اگر شهروندان احساس کنند که امنیت اقتصادی و یا اجتماعی آنها از جانب افراد مهاجر به خطر می افتد، این احتمال که در مقابل آنها بردباری کم تری داشته باشند و به گونه نابردبارانه رفتار کنند، وجود دارد؛ برای اینکه ممکنست اینگونه فکر کنند که مقصر بیکاری خیلی از آنها، حضور مهاجران است.
همچنین در این مطالعه عنوان شد که بین احساس محرومیت و نابردباری اجتماعی نیز ارتباط معنادار وجود دارد. پژوهشگران این مطالعه می گویند: به لحاظ نظری محرومیت از فعالیت ها و مزایای اجتماعی در بسترهای تبعیض آمیز اولیه می تواند سبب نابردباری اجتماعی شود. ممکنست از نظر برخورداری از امکانات رفاهی حق و حقوق اجتماعی، کل جامعه از سطح قابل قبولی برخوردار باشد، اما چون در محرومیت نسبی، موضوع مقایسه در بین است، این احتمال وجود دارد که افراد خودرا با کسانی مقایسه کنند که از آنها برخوردارترند و در نتیجه احساس محرومیت آنها بیشتر شود.
به همین خاطر افراد متعلق به طبقات پایین، زمانی که شرایط زندگی شان را با افراد مرفه تر مقایسه می کنند، احساس محرومیت و ناخرسندی می کنند. البته یافته های این مطالعه حاکی از این بود که پاسخ گویان منطقه یک شهر تهران نیز احساس محرومیت دارند و این ناشی از مقایسه با افراد بالاتر از خود است.
در این مطالعه عنوان شد که بین سن و نابردباری اجتماعی نیز ارتباط معنادار وجود دارد. یعنی با افزایش سن، نابردباری اجتماعی نیز افزایش می یابد. بگفته پژوهشگران این تحقیق؛ از آن جایی که ایران از نظر جمعیتی کشوری جوان محسوب می شود، فرصت برای کاهش میزان نابردباری اجتماعی فراهم است؛ اما با حرکت جمعیت به سمت پیری و بالا رفتن میزان سالمندان در آینده امکان اجرای سیاست های کاهش نابردباری مشکل تر خواهد شد.
یافته های این تحقیق نشان داد که بین میزان تحصیلات و نابردباری اجتماعی نیز ارتباط معنادار وجود دارد و با افزایش تحصیلات از نابردباری اجتماعی کاهش می یابد. با افزایش قابل توجه تعداد تحصیل کردگان در دهه های اخیر در کشور، فرصتی در جهت کاهش میزان نابردباری فراهم گشته است. به اعتقاد پژوهشگران این مطالعه؛ می توان با اجرای سیاست های درست و با تاکید بر جمعیت کثیر تحصیل کردگان، از سطح نابردباری اجتماعی کاهش داد.
در انجام این مطالعه طوبی زمانی و عبدالرضا شاه محمدی؛ پژوهشگران گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز و علیرضا محسنی تبریزی؛ از گروه جامعه شناسی دانشگاه تهران، مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه زمستان سال ۱۳۹۹ بصورت مقاله علمی با عنوان «تبیین جامعه شناختی احساس ناامنی اجتماعی و تاثیر آن بر نابردباری اجتماعی (مورد مطالعه ساکنان بالای ۱۸ سال شهر تهران» در فصل نامه علمی امنیت ملی انتشار یافته است.
منبع: nextru.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب