ضرورت وجود یک نظام جامع ملی در کشور برای ارزیابی علم، فناوری و نوآوری
به گزارش نکسترو، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور با اشاره به تعدد و تکثر چارچوب های ملی ارزیابی علم، فناوری و نوآوری در کشور اظهار داشت: این چارچوب ها نیازمند بازبینی و بروزرسانی هستند و نیاز به این است که یک نظام جامع ملی ازطریق یک نهاد استقرار پیدا کند. تا قبل از استقرار این نظام جامع، آمارها در مورد مسائل مختلف بصورت متفاوت، یک بعدی و ناقص ارائه می شود.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، دکتر المیرا جنوی در نشست علمی با موضوع ارزیابی علم، فناوری و نوآوری درباب اهداف سنجش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری، اظهار داشت: یکی از این اهداف شناسایی وضعیت تولید علم، فناوری و نوآوری در سطوح مختلف است. همین طور پیگیری روند گسترش علوم و هدایت برنامه های علمی است.
وی اضافه کرد: باتوجه به گستردگی تولیدات علم و این که در جهان امروز اقتصاد دانش بنیاد در رفاه مردم و رونق کشورها نقش اساسی بازی می کند، ضروریست که فاکتورهای موجود برای ارزیابی ها، روزآمد شوند.
وی با اشاره به سابقه طولانی ارزیابی علم، فناوری و نوآوری در دنیا، اظهار داشت: مدلها و فاکتورهای موجود برای ارزیابی علم، فناوری و نوآوری تعدد و تکثر زیادی دارد و سازمان های بین المللی زیادی در دنیا دراین زمینه فعالیت می نمایند. مهم ترین دستورالعمل های موجود در حوزه ارزیابی علم و فناوری در نتیجه اقدامات سازمان ملل متحد و سازمان همکاری و توسعه اقتصادیست و سازمان ملل بوسیله برخی سازمان های تابعه مثل یونسکو، کمیسیون های منطقه ای و... نقش خودرا ایفا می کند.
وی افزود: سازمان همکاری و توسعه اقتصادی نیز سالیان سال است که در این عرصه فعالیت دارد و در مورد فاکتورهای اصلی علم و فناوری، آمارهای پایه تحقیق و توسعه، اسکوربرد علم، فناوری و... فعالیت می کند و در این جهت دستورالعمل هایی مانند دستورالعمل های اسلو، کانبرا و گزارش آمار پروانه های ثبت اختراع را منتشر نموده است.
جنوی به تجربه های جهانی برای ارزیابی علم، فناوری و نوآوری اشاره نمود و در مورد برخی چارچوب های طراحی شده در جهان مانند چارچوب ارزیابی اتحادیه اروپا، NSF (ایالات متحده)، شاخص جهانی نوآوری GII (سازمان جهانی نوآوری با همکاری دانشگاه کرنل)، نظام KISTEP (کره جنوبی)، OECD و Frascati (سازمان همکاری و توسعه اقتصادی)، NISTEP (ژاپن)، MSTIIR، یونسکو و اسلو، توضیحاتی ارائه داد.
وی در قسمتی از سخنرانی خود به نهادهای ملی فعال در ارزیابی علم، فناوری و نوآوری اشاره نمود و اظهار داشت: در ایران نهادهای ملی در سه بخش فرابخشی، بخشی و مجری و پشتیبان دراین زمینه فعالیت دارند. در نهادهای فرابخشی، شورای عالی عتف، معاونت علمی ریاست جمهوری، شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای عالی اطلاع رسانی، سازمان مدیریت و برنامه ریزی، مجمع تشخیص مصلحت نظام، فرهنگستان علوم و مرکز پژوهش های مجلس، اسناد بالادستی و سیاست های کلان را تهیه می کنند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور افزود: نهادهای بخشی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وزارت بهداشت و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، سیاست های کلان را بصورت اولویت های پژوهشی به نهادهای مجری ابلاغ می کنند.
وی اضافه کرد: نهادهای مجری پشتیبان مانند پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، جهاد دانشگاهی، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، سازمان فناوری اطلاعات، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مؤسسه پژوهش و برنامه ریزی آموزش عالی و مرکز آمار ایران، نهادهایی هستند که پشتیبان سیاست های بخشی هستند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور اشاره کرد: تا حالا چارچوب هایی برای ارزیابی علم و فناوری مانند گزارش تحقیقات سیاست علمی کشور، شورای عالی انقلاب فرهنگی (در دو حوزه علم و فناوری و آموزش عالی)، ارزیابی عملکرد پژوهش و فناوری (معاونت پژوهش و فناوری وزارت عتف)، نقشه جامع علمی کشور، دانش ایران (پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات)، نظام ملی رتبه بندی پایگاه استنادی جهان اسلام و... در کشور طراحی شده اند و هر کدام فاکتورهای مختلفی را مورد بررسی قرار می دهند.
به گفته جنوی؛ همه این نظام های ملی که به ارزیابی علم و فناوری می پردازند، فاکتورهای خودرا از نظام های بین المللی وام گرفتند و در آنها بیشتر به فاکتورهای آموزش پرداخته شده است. همین طور بحث انتشارات علمی، تحقیق و توسعه، نوآوری و رقابت پذیری، خلق فناوری، ترویج علم، فناوری و نوآوری، زیرساخت، چارچوب نهادی، شبکه سازی و تعاملات و... مورد بررسی قرار گرفته است.
وی در جمع بندی این سخنرانی، اشاره کرد: چارچوب های ملی ارزیابی علم و فناوری و نوآوری، گرفتار برخی نقاط قوت و ضعف هستند و بنا بر این نیاز است که فاکتورهای آن بصورت مداوم بروزرسانی شوند تا شاخص ها، با سیاست ها و تکنولوژیهای جدید تناسب بیشتری پیدا کنند.
عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، اشاره کرد: یکی از تفاوت چارچوب های بین المللی و چارچوب های ملی این است که چارچوب های بین المللی بر تحقیق و توسعه و چارچوب های ملی بر مؤلفه منابع تمرکز دارند.
وی با اشاره به نقاط ضعف و قوت چارچوب های ملی برای ارزیابی علم، فناوری و نوآور اظهار داشت: این چارچوب ها نیازمند بازبینی و بروزرسانی هستند و نیاز به این است که یک نظام جامع ملی استقرار پیدا کند. تا قبل از استقرار این نظام جامع، آمارها در مورد مسائل مختلف بصورت متفاوت، یک بعدی و ناقص ارائه می شود.
جنوی با تأکید بر ضرورت وجود یک چارچوب جامع و کلی نگر اظهار داشت: همکاری نهادهای مختلف مثل وزارت علوم، وزارت بهداشت و... نیز ضرورت دارد. چونکه این نهادها بصورت مستقل و موازی فعالیت می نمایند. بنا بر این نیاز به این است که یک نهاد متولی هماهنگی بین این نهادها شود و یک چارچوب جامع برای ارزیابی علم و فناوری و نوآوری در کشور ایجاد شود.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب