در یك وبینار علمی بررسی شد؛
تاثیرات اجتماعی شدن علم و دسترسی آزاد به علم
به گزارش نکسترو، رییس دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در وبینار «اجتماعی شدن علم و دسترسی آزاد به علم» اظهار داشت: با اجتماعی شدن علم و دسترسی آزاد به علم، می توان مردم را در تولید دانش سهیم کرد، هم اکنون مردم در تولید دانش، سهمی ندارند یا تحقیقات در زمان طلایی و مناسب خودش به دست مصرف کننده نمی رسد، در کشورهای توسعه یافته دیواری بین دانشگاه و جامعه نیست، ما نیز باید زبان علم را برای جامعه ساده بیان نماییم.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، دکتر حمیدرضا خانکه، رییس مرکز تحقیقات و مدیر گروه آموزشی سلامت در حوادث و بلایا در وبینار «اجتماعی شدن علم و دسترسی آزاد به علم » که بصورت حضوری و آنلاین برگزار شد، اظهار داشت: open science یا علم باز، دانش در دسترس و شفافی است که بوسیله شبکه های تعاملی به اشتراک گذاشته می شود و توسعه می یابد و در قرن ۱۶ و ۱۷ این مساله شروع شد و پیش از آن علم در اختیار گروههای خاصی بود.
وی اضافه کرد: علم باز (open science) جنبش در دسترس قرار دادن تحقیقات علمی، انتشارات، داده ها و نرم افزارها و ترویج تحقیقات علمی میان تمام سطوح پرسشگران جامعه در سطح ابتدایی یا حرفه ای و باز بودن دروازه های علم به روی همگان است.
مدیر مرکز تحقیقات سلامت در حوادث و بلایای دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی، اظهار داشت: open science شامل شیوه هایی مانند انتشار پژوهش باز، مبارزه برای دسترسی آزاد و تشویق دانشمندان به عمل بازکردن یادداشت های علمی خود و بطور کلی آسان ترسازی انتشار و ارتباطات دانشی و علمی است.
وی اضافه کرد: با اجتماعی شدن علم و دسترسی آزاد به علم، می توان مردم را در تولید دانش سهیم کرد، هم اکنون مردم در تولید دانش، سهمی ندارند یا تحقیقات در زمان طلایی و مناسب خودش به دست مصرف کننده نمی رسد، در کشورهای توسعه یافته دیواری بین دانشگاه و جامعه نیست، ما نیز باید زبان علم را برای جامعه ساده بیان نماییم.
دکتر خانکه اظهار داشت: در اجتماعی شدن علم و دسترسی آزاد به علم، باید به این پرسش ها که علم و یافته های علمی به چه میزان قابل اعتمادند؟، به چه میزان تکرار پذیر با نتایج مشابه است؟، میزان سهم و مشارکت مردم در تولید علم به چه اندازه ای است؟، میزان دسترسی آزاد به داده ها چقدر است؟، دسترسی به محصولات علمی با منابع ملی به چه میزان است؟، شفافیت در جریان تحقیق به چه میزان است؟، دسترسی رایگان به آموزش تحقیق رایگان چه میزان است؟، میزان نظارت اخلاقی بر نتایج که منجر به افزایش شفافیت و اعتماد و کاربرد می شود، به چه میزان است؟، پاسخ داد.
وی، چهار فاکتور سیاست، اقتصاد، فلسفه و فرهنگ را از عوامل موثر بر open science عنوان نمود و اضافه کرد: باید به سمتی برویم که برمبنای دانش، سیاستگذاری نماییم.
دکتر خانکه در جمع دانشجویان دکترای سلامت در حوادث و بلایا، اظهار داشت: مشکلات پیچیده با روش های سنتی حل نمی شود و باید بدانیم علم و روش های علمی نیز به خودی خود معنا ندارد، بلکه باید علم در کنار فناوری و نوآوری بکار گرفته شود تا شاهد زندگی بهتر باشیم.
وی، در علم آزاد، به پنج مکتب در دسترس بودن همگانی ابزارها، اپلیکیشن ها و... و در گام دوم به در دسترس بودن مردم و این که مردم باید مردم دانش باشند، اشاره نمود و اضافه کرد: به معاونت تحقیقات دانشگاه پیشنهاد دادم که روزی را برای حضور مردم در دانشگاه در نظر بگیرند و در آن روز، زبان علم و نتایج تحقیقات و تولیدات، به زبان مردم مطرح شود.
دکتر خانکه اظهار داشت: در گام سوم، به این نکته که روش های شاخص تعیین علم چه باشد، می پردازیم، در گام چهارم، دموکراسی مطرح می شود که می گوید، مردم باید از یافته های علمی بهره مند شوند، در مورد کووید دیدیم تازه ترین نتایج علمی به اطلاع مردم رسید، هر چند که باید به زبان مردم باشد.
رئیس بورد تخصصی سلامت در حوادث و بلایا کشور، اشاره کرد: در گام بعدی، ایجاد تعاملات و شبکه سازی علم با تیمی از پژوهشگران و استادان است که باید با تشکیل تیم و تقسیم کار علم را ارائه نماییم، انتفاع از یافته های علمی حق همه انسان هاست و باید بواسطه علم، ارتقای کیفیت زندگی جامعه را شاهد باشیم و علم باید برمبنای تقاضای صحیح جامعه باشد و نیازهای صحیح، تقاضا شود.
وی اظهار داشت: علم به مردم آگاهی و بینش می دهد، یکی از گرفتاری هایی که با مردم داریم، این است که مطالبات آگاهانه ندارند، تقاضای واکسن دارند، اما تقاضای غربالگری تنبلی چشم ندارند. ضمن آنکه خدمات توانبخشی ما هم نباید گران و دور از دسترس باشد.
دکتر خانکه اضافه کرد: استقلال رای دانشگاه ها و این که دانشگاه با منابع عمومی ساخته شود، بدهکار جایی و تابع قوانین محدودکننده نباشد نیز از دیگر مصادیق علم باز است. خیریه های متفاوت داریم که کار باارزش ساخت مدارس، ساخت مساجد، ساخت درمانگاه و رسیدگی به معلولان را انجام می دهند که کار خیلی خوب و مایه مباهات است، اما چند خیریه داریم که دانشگاه و پژوهشکده بسازد یا پول برای تحقیقات مورد نیاز جامعه بدهد، چند خیریه داریم که پولی برای تحقیقات ژنتیک که سبب کاهش موالید بیمار و برخی معلولیت ها می شود، در نظر می گیرد یا چند خیریه پولی برای تولیدات توانبخشی هزینه می کند، آزادی دانشگاه، از مفاهیم بزرگ است و وجود هیات امنای دانشگاه از اتفاقات خوب در استقلال دانشگاه هاست.
عضو دائم فرهنگستان علوم پزشکی کشور در ادامه به بررسی وضعیت علم در ایران و سایر کشورها پرداخت و اظهار داشت: در سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۷ میلادی، وضعیت دانشجویان تحصیلات تکمیلی رو به رشد بود و در کل جمعیت دانشجویی به سبب نرخ جمعیت سیر نزولی داشت.
دکتر خانکه با مقایسه میزان تولیدات حوزه علوم پزشکی و سایر رشته های دانشگاهی اظهار داشت: باید تغییرات سیاستی حاصل شود که رشته های مهندسی و علوم انسانی جاذبه پیدا کنند تا در سالهای بعدی شاهد افت این گروه ها نباشیم.
وی اضافه کرد: با افزایش مشارکت مردمی، علم سرعت انتشار بیشتری پیدا می کند و به هدف خود نزدیک می شود، با سخنرانی هایی که در فرهنگستان علوم پزشکی داشتم، چندین دانشجو علاقمند شدند که رساله دکترای خودرا در مباحث open science انجام دهند و امیدواریم که بتوانیم چندین رساله به سمت این که چطور میتوان علم باز را در ایران رقم زد، ارائه نماییم.
بنابر اعلام روابط عمومی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی؛ پرسش و پاسخ دانشجویان دکترای سلامت در حوادث و بلایا، تعدادی از اعضای هیات علمی و شرکت کنندگان آنلاین با دکتر خانکه، پایان بخش این وبینار بود.
منبع: نكسترو
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب