اولویت های نوآوری اجتماعی در گفت وگو با جامعه شناسان تبیین شد؛ (بخش دوم)
شاه کلید ارتقای نوآوری اجتماعی در کشور چیست؟
به گزارش نکسترو، کارشناسان می گویند: برای ارتقای نوآوری اجتماعی باید مردم را به مشارکت فراخواند، به آنها آگاهی داد و از توانمندی، ایده ها و ظرفیت های مردم استفاده کرد، اما وظیفه اصلی بر اساس توجه به کارکردهای مختلف بر عهده دستگاه متولی است.
نوآوری اجتماعی بعنوان محرکی برای شیوه های آموزشی جدید: نوسازی، ترمیم، تحول نظام آموزشی و حتی برای رفع محرومیت زدایی و فقر قابلیت استفاده دارد اما مسئله اینست که پدیده زمانی منجر به این تحولات خواهد شد که سیاست گذارانی آگاه و مشتاق و زیرساخت های قوی وجود داشته باشد.
در این پیوند، پژوهشگر ایرنا در گفتگو با دکتر «رضا صفری شالی» جامعه شناس، صاحب نظر حوزه رفاه اجتماعی و دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی و دکتر «علیرضا شریفی یزدی» جامعه شناس و روانشناس اجتماعی به تأثیر قوانین بالادستی در ارتقای نوآوری ها [۱] و راهکارهای متعدد برای تاثیرگذاری بیشتر نوآوری اجتماعی بر ارتقای آموزش عالی، فقرزدایی و سلامت پرداخته است. در ادامه بخشی از این گفت وگوها را می خوانیم:
نوآوری اجتماعی نیازمند نیروی محرک
«صفری شالی» استاد جامعه شناسی می گوید در قوانین بالادستی و چشم اندازهای کلان و همچنین برنامه توسعه به نوآوری اجتماعی توجه شده است. برای نمونه در برنامه های پنج ساله توسعه اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی در حوزه های مختلف همچون حوزه های اجتماعی به استفاده از نوآوری های اجتماعی چه در سطح الگوها چه در سطح روش ها و چه در سطح تکنیک ها اشاره شده است.
همینطور در برنامه ها ۵ ساله عنوان توسعه وجود دارد یعنی در ذات توسعه استفاده از نوآوری و به کار بردن نوآوری وجود دارد می بینیم که در این برنامه ها توسعه به شکل گیری نوآوری در سطح سازمان ها و نهادها و یا در مورد فرایندها، روش ها و اقدامات اشاره شده است که بخشی از این نوآوری ها شامل حوزه آموزش بخشی در حوزه بهداشت و درمان و سیستم تأمین اجتماعی وجود دارد.
وی می افزاید: بخشی از نوآوری هم در ارتباط با حوزه ایجاد اشتغال است که با استفاده از امکانات و شرایط جهانی به وجود امده اند، برای نمونه میتوان به شکل گیری استارت آپ ها و شبکه های اجتماعی اشاره نمود.
« شریفی یزدی» در این خصوص به کم توجهی سیاست گذاران به حوزه نوآوری اجتماعی اشاره می کند و می گوید: قوانین بالادستی حدودا توجه چندانی به نوآوری اجتماعی نکرده و این در شرایطی است که استارت آپ ها از مظاهر نوآوری اجتماعی محسوب می شوند و باید آنها را بیشتر مورد توجه قرار داد. باید برای آنها قوانین محکمی وضع شود تا حمایت لازم از آنها صورت گیرد.
نوآوری اجتماعی می تواند منجر به توسعه شود یعنی هر جامعه ای که دغدغه توسعه دارد و می خواهد به آن برسد، باید نوآوری اجتماعی داشته باشد
راهکارها پیشنهادی برای ارتقای نوآوری اجتماعی در کشور
نوآوری اجتماعی می تواند منجر به توسعه شود یعنی هر جامعه ای که دغدغه توسعه دارد و می خواهد به آن برسد، باید نوآوری اجتماعی داشته باشد.
صفری شالی بر این باور است که نوآوری اجتماعی با عنایت به فرایندهایی که دارد از شناخت شروع می کند به تولید ایده، ارزیابی و پیاده سازی می پردازد و در نهایت هدفش اینست که به محصول و یا به خدمتی منتهی شود. در واقع نوآوری اجتماعی باید به شکل پایدار و یا فراگیر در حوزه های کسب و کار، بهداشت و درمان و حوزه های در ارتباط با آموزش قرار گیرد.
به گفته این استاد دانشگاه یک نوآوری، زمانی نوآوری اجتماعی نامیده می شود که بتواند پتاسیل بهبود کمیت یا کیفیت زندگی مردم را داشته باشد. در واقع در این روند باید به فعالیت ها و خدمات نوآورانه ای که متناسب با شرایط زندگی مردم است بپردازد و با عنایت به حقیقت ها روز جامعه بوجود آمده باشد. ازاین رو سازمان ها و نهادها باید اهداف و مقصد خودشان را طوری تعریف کنند که با استفاده از قابلیت ها، امکانات و ابزارها در جهت بهبود کیفیت مردم استفاده نماید.
علیرضا شریفی یزدی جامعه شناس صفری شالی، به نقش مهم سازمان ها در ارتقای نوآوری اجتماعی اشاره می کند و تصریح می کند: برخی سازمان ها دارای نیروی انسانی، سرمایه و امکانات هستند، ازاین رو باید از این شرایط در جهت بهبود زندگی مردم استفاده نمایند. پس نوآوری اجتماعی بعنوان رویکرد جدید باید برای پرداختن به نیازهای اجتماعی تعریف شود.
وی افزود نوآوری اجتماعی در واقع هم در اهداف و هم در ابزارها باید مورد توجه قرار گیرد. پس سازمان ها، نهادها و ارگان ها باید با بکارگیری و استفاده از امکانات، شرایط و پتانسیل های جدید به بهبود کیفیت زندگی مردم منتهی شوند، آنها به منابع و به قدرت دسترسی دارند و می توانند با استفاده از این پتانسیل هایی که دارند به توسعه و بهبود جامعه منجر شوند.
استفاده از توانمندی مردم برای ارتقای نوآوری اجتماعی
نکته دیگر برای ارتقای نوآوری اجتماعی استفاده از توانمندی و نیروهای مردمی است. این نیروها می توانند در چارچوب سازمان های مردم نهاد یا انجمن های غیردولتی و سازمان های اجتماع محور باشد، به صورتی که یک جامعه بتواند از توانمندی آنها برای بهبود شرایط زندگی استفاده نماید.
در گام دوم استفاده از نیروها و پتانسیل های مردمی است که تلفیق و ترکیب این دو می تواند در ارتقای نوآوری اجتماعی کشور بسیار موثر باشد، به صورتی که در خیلی از طرح ها و برنامه ها باید به مردم آگاهی داده شود که انجام این طرح ها و برنامه ها به نفع آنها خواهد بود. به عبارت دیگر مردم در بعضی از عرصه ها که در ارتباط با حوزه زندگی آنهاست به مشارکت طلبیده شوند.
رضا صفری شالی جامعه شناس
صفری شالی اعتقاد دارد برای ارتقای نوآوری اجتماعی باید به مردم آگاهی داد، آنها را به مشارکت فرا خواند و از توانمندی و ایده ها و ظرفیت ها مردم بهره برد اما وظیفه اصلی با عنایت به نوع هر حوزه بر عهده دستگاه متولی این حوزه است. ازاین رو این اقدام باید از سوی دستگاه و نهادهای دولتی عمومی همچون شهرداری ها و نهادهای حکومتی یا حاکمیتی شروع شود و مردم به مشارکت فراخوانده شوند.
تلفیق و ترکیب استفاده از نیروها و پتانسیل های مردمی است، می تواند در ارتقای نوآوری اجتماعی در کشور بسیار موثر باشد
نوآوری اجتماعی در نهادهای دولتی و غیردولتی قابلیت پیاده شدن دارد.
این استاد دانشگاه می گوید: نوآوری در دولت یا نهادهای انتفاعی مانند سازمان های اداری، اقتصادی یا در نهادهای غیرانتفاعی قابلیت پیاده شدن دارد. در واقع وقتی ما با یک نوع نگاه به مشکلات جامعه نگاه نماییم، به صورت طبیعی بهتر می توانیم به این هدف برسیم و منفعت های کوتاه مدت فردی یا بخشی حتی در حوزه کار، حاکمیت و دولت نمی تواند مشکلات را در سطح عمیق حل کند.
در نهایت باید گفت در نوآوری اجتماعی هدف اصلی فقط به حداکثر رساندن منفعت نیست بلکه افزایش کیفیت خدمات اجتماعی است این یک وجه است و یک وجه دیگر مقرون به صرفه کردن این خدمات است.
وی می افزاید: اگر رویکرد اصلی اقتصادی دولت و دولتمردان به این سمت باشد که با نوآوری اجتماعی و بهره گیری از ابعاد مختلف آن، محرومیت زدایی و فقرزدایی را در محور اصلی برنامه های کوتاه، میان و بلندمدت خود قرار دهند تا آثار مثبت این روند در جامعه خویش را نشان دهد.
پی نوشت
[۱]. برای اطلاع بیشتر ر. ک: https: //نکسترو.ir/xjKpgj
منبع: nextru.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب