پژوهشگران بررسی كردند
عواملی که فرزندآوری دختران نوجوان در ایران را تشدید می کند
به گزارش نکسترو بررسی های یک مطالعه در مورد تأثیر متغیرهای اقتصادی اجتماعی بر میزان حاملگی دختران نوجوان در ایران نشان داد که عمده دختران نوجوان دارای فرزند، تحصیل نکرده و بی سواد هستند و در مناطق روستایی و در استانهای با سطح توسعه پایین تر سکونت دارند.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، رشد جمعیت، نتیجه سه عامل مهم «مهاجرت»، «مرگ ومیر» و «باروری» است که در این میان، باروری مهم ترین نقش را دارد. از آن جا که حاملگی که خارج از زمان طبیعی فیزیولوژیک اتفاق بیفتد، امکان دارد عوارض بیشتری داشته باشد؛ حاملگی در سنین پایین، بعنوان حاملگی پرخطر برای مادر و فرزند در نظر گرفته می شود.
بر اساس تعریف سازمان ملل؛ سن بین ۱۰ تا ۱۹ سالگی بعنوان نوجوانی شناخته شده و حاملگی در این محدوده سنی بعنوان حاملگی نوجوانی مطرح می شود. حاملگی در نوجوانان در جوامع و فرهنگ های مختلف دارای شیوع متفاوتی است و بیشتر حاملگی های نوجوانی بین سنین ۱۵ تا ۱۹ سال اتفاق می افتد.
به طور متوسط حاملگی در نوجوانان ۱۱ درصد کل حاملگی های جهان را شامل می شود و ۹۵ درصد این موارد در کشورهای با درآمد پایین و متوسط است. طبق آمار؛ در کشورهای توسعه یافته از هر ۳ هزار و ۸۰۰ دختر نوجوان، یک نفر بر اثر حاملگی می میرد، در حالیکه در کشورهای درحال توسعه از هر ۱۵۰ دختر نوجوان، یک نفر به علت حاملگی در سن پایین جان خویش را از دست می دهد.
تخمین زده می شود که حدود یک میلیون کودک متولدشده از مادران نوجوان، سالانه پیش از سن یک سالی فوت می کنند. دلیل اصلی این مرگ ها عبارتند از عوارض تولد زودرس، عوارض در ارتباط با زایمان، اسهال، عفونت خونی و مهم تر از همه نیمی از این مرگ ها به سوءتغذیه نسبت داده می شود.
در مراحل اولیه نوجوانی استخوان های لگن و عضلات رحم دختران هنوز به صورت کامل تکامل پیدا نکرده است و در نتیجه امکان دارد منجر به زایمان طولانی شود و مرگ ومیر در این دوران هم برای مادر و هم برای نوزاد افزوده می شود. همینطور این میزان مرگ بالا تنها وابسته به سن نیست، بلکه علاوه بر عدم تکامل فیزیکی، موقعیت اقتصادی- اجتماعی پایین که مانع از دسترسی افراد به مراقبت های مامایی و حاملگی است هم در این مساله نقش دارد.
با وجود اینکه ازدواج زودرس نسبت به گذشته کاسته شده است، اما هنوز در خیلی از کشورها بخصوص مناطق روستایی، معمول است. بررسی سیاست های جمعیتی در ایران هم حاکی از این است که باروری و ازدواج دختران نوجوان نادیده گرفته شده و مسائل و مشکلات آنان، به صورت ویژه در امر باروری و... گرفتار غفلت شده است.
با توجه به همین موضوع، پژوهشگران با انجام یک مطالعه شرایط اقتصادی اجتماعی مؤثر در حاملگی دختران ۱۰ تا ۱۹ ساله را در ایران مورد بررسی قرار دادند. این مطالعه به صورت تحلیل ثانویه انجام شد و داده های جمع آوری در سرشماری سال ۱۳۹۵، برای تحلیل مورد استفاده قرار گرفتند.
بررسی داده های این سرشماری نشان داد که روند ازدواج و فرزندآوری دختران نوجوان تقریباً از سنین ۱۴ و ۱۵ سالگی آغاز می شود و تفاوت محسوسی بین سنین قبل و پس از این دو سن وجود دارد.
همچنین مشخص شد که میزان ازدواج و فرزندآوری دختران نوجوان در میان استانهای کشور متفاوت می باشد. به صورت کل ۱۲ درصد دختران ۱۰ تا ۱۹ ساله ازدواج کرده اند و از این ۱۲ درصد نزدیک سه درصد آنها دارای فرزند هستند.
استان سیستان و بلوچستان با ۷.۳ درصد بالاترین میزان فرزندآوری نوجوانان دختر را دارد و بعد از آن استانهای اردبیل، خراسان شمالی، آذربایجان شرقی و زنجان قرار دارند. استان اصفهان کم ترین درصد فرزندآوری دختران نوجوان را دارد و در کنار آن استانهای مازندران، فارس، تهران و مرکزی قرار دارند.
همچنین بررسی ها نشان داد که متغیر محل سکونت، با ازدواج دختران نوجوان مرتبط می باشد. به این صورت که احتمال ازدواج و فرزندآوری دختران ساکن روستا، بالاتر از دختران ساکن شهر است و همینطور دختران غیرفعال (از نظر تحصیل و شغل) نسبت به دختران فعال، فرزندآوری بیشتری دارند.
یکی از مهم ترین متغیرهای در رابطه با ازدواج نوجوانان دختر، «در حال تحصیل بودن» است. به صورتی که دحتران ترک تحصیل کرده، به نسبت دختران درحال تحصیل، نسبت بالاتری فرزندآوری در سن نوجوانی را تجربه می کنند. همینطور بین سواد دختران و احتمال فرندآوری آنها رابطه مفهوم دار وجود دارد و احتمال فرندآوری دختران باسواد، کم تر است.
بررسی رابطه وضعیت اقتصادی و فرزندآوری در این مطالعه با استفاده از متغیر وضعیت مصالح به کار رفته در واحد مسکونی، ارزیابی شد و بر همین مبنا واحدهای مسکونی به دو گروه مستحکم و غیر مستحکم، تقسیم شدند. بررسی ها نشان داد که دختران با شرایط اقتصادی پایین تر احتمال ازدواج و باروری بالاتری دارند و دخترانی که در کپرها، چادر و آلونک زندگی می کنند، ازدواج بالاتر و فرزندآوری بیشتری را تجربه می کنند.
همچنین دخترانی که در خانه های رهنی و استیجاری زندگی می کنند، نسبت به دخترانی که خانه های ملکی دارند، درصد فرزندآوری بالاتری هم دارند. البته در مورد بررسی وضعیت اقتصادی باید توجه داشت که دختران مجرد در منازل پدری خود زندگی می کنند و دختران ازدواج کرده، به طور عمده در منازل مستقل هستند، بنابراین از یافته های این این بخش باید با احتیاط بهره برد.
به طور کلی، بین فرزندآوری و وضعیت اقتصادی در نوجوانان رابطه معنادار معکوس وجود دارد و هر چه که وضعیت اقتصادی نامناسب تر باشد، فرزندآوری دختران نوجوان بیشتر است.
پژوهشگران این مطالعه با عنایت به نتایج به دست آمده، به سیاست گذاران سفارش می کنند که در سیاستگذاری های جمعیتی، به کاهش احتمال ازدواج و تعویق فرزندآوری دختران نوجوان بعد از ازدواج و همینطور پیشگیری از صدمه ها در صورت بارداری، توجه بیشتری داشته باشند.
این محققان می گویند: باید سیاست هایی در نظر گرفت که دختران نوجوان ازدواج کرده و آبستن که به طور عمده بی سواد و در شرایط فقر هستند، حداقل بتوانند باروری سالمی را داشته باشند تا سلامت مادر و کودک تضمین شود. همینطور باید تمهیداتی ایجاد کرد که ازدواج و فرزندآوری منجر به ترک تحصیل دختران نشود.
در انجام این تحقیق پروانه عیدی پور، محمد ترکاشوند مرادآبادی و ملیحه علی مندگاری؛ پژوهشگران دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه یزد با یکدیگر مشارکت داشتند.
یافته های این مطالعه فروردین ماه سالجاری، به صورت مقاله علمی با عنوان «همبسته های جمعیتی و اقتصادی-اجتماعی حاملگی در دختران زیر ۱۹ ساله در سرشماری ۱۳۹۵ ایران» در نشریه پژوهشکده علوم بهداشتی جهاد دانشگاهی انتشار یافته است.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب