در پی قطع یكباره دسترسی به متن ۴۵۰ هزار پایان نامه؛
قطع دسترسی به متون پایان نامه ها مقابله با تخلفات علمی یا منبعی برای كسب درآمد؟
نکسترو: بیش از 20 روز از قطع دسترسی پژوهشگران و دانشجویان به متون پایان نامه ها گذشته و هنوز پاسخ قانع کننده ای برای این اقدام اعلام نشده است. هر چند که گفته می شود این اقدام در امتداد مقابله با تخلفات علمی صورت گرفته اما سبب رونق کسب وکار برخی کانال های تلگرامی و وب سایت های غیررسمی شده و شائبه هایی را درباب کسب درآمد دانشگاه ها از راه انتشار متن پایان نامه ها به وجود آورده است.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، دوم دی ماه بود که اعلام گردید پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران(ایرانداک) دسترسی به متن ۴۵۰ هزار پایان نامه را قطع کرده است. این خبر را رسول جعفریان، رئیس کتابخانه و مرکز اسناد دانشگاه تهران در صفحه شخصی خود در توییتر منتشر نمود.
ایرانداک دلیل این تصمیم را ماده هشت بخشنامه اجرائی قانون پیشگیری و مقابله با تقلب در تهیه آثار علمی اعلام نمود. ماده ای که اتفاقاً موسسات آموزش عالی و پژوهشی را مکلف کرده است، متن کامل پایان نامه های فاقد طبقه بندی را حداکثر پنج سال بعد از تاریخ دفاع منتشر کنند.
جعفریان در متنی که در فضای مجازی منتشر کرد، اظهار نمود: تعدادی از دانشگاه ها، برای اندکی درآمد از پایان نامه، ایرانداک را از ارائه متن کامل پایان نامه ها بازداشته اند. می بینید، این نتیجه نداری است. برخی فکر می کنند در نداری مطلق می شود پیشرفت کرد. حالا دسترسی قطع شده و شما باید برای یک پایان نامه به این دانشگاه و آن موسسه مراجعه کنید.
این که فشارها از طرف دانشگاه ها باعث شده است که ایرانداک دسترسی به متن پایان نامه ها را قطع کند یا نه، موضوعی است که مسئولان دانشگاه ها و ایرانداک باید به آن پاسخ دهند اما سرگردانی دانشجویان برای دسترسی به پایان نامه ها پس از این تصمیم جنجالی ایرانداک بر کسی پوشیده نیست.
یکی از دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد رشته برنامه ریزی رفاه اجتماعی می گوید: برای نوشتن پایان نامه ام نیاز دارم که پایان نامه هایی که موضوع مشابه ای دارند مطالعه کنم تا بدانم دراین زمینه چه کارهایی انجام شده است. پایان نامه ای که پیدا کردم فقط در سایت ایرانداک موجود بود و با قطع دسترسی به متن، فقط می توانم چکیده و لیست را مطالعه کنم که کاری از پیش نمی برد.
کاربران شبکه های اجتماعی هم انتقادات گسترده ای را نسبت به این تصمیم اعلام نموده اند. یکی از اعضای هیئت علمی دانشگاه امام صادق(ع) با انتشار قسمتی از مصاحبه ی رئیس پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران(ایرانداک) با یکی از رسانه ها نوشته است: « ظاهراً اختتام دسترسی آزاد و رایگان به تمام متن پایان نامه ها کاملا برخلاف میل ایرانداک و طبق نظر "یک دستگاه نظارتی" اتفاق افتاده است. به نظر شما مدیران کدام دستگاه نظارتی از "دسترسی آزاد به تمام متن پایان نامه ها" متضرر شدند؟»
یکی دیگر از کاربران شبکه های اجتماعی می گوید هنوز همه ی دانشگاه ها امکان دسترسی به متون پایان نامه ها را فراهم ننموده اند که بتوانند جایگزینی برای ایرانداک باشند.
کاربر دیگری نوشته است: «تو شرایط کرونائی، دسترسی به کتابخونه های تخصصی واسه ما نا ممکن شده. در همین راستا ایرانداک هم دسترسی به پایان نامه ها رو بسته. قیمت کتابای تخصصی هم که سربه فلک کشیده. بفرمایید بگید شعب ابیطالب برای دانشجویان ارشد و دکترا درست کردین دیگه؟!»
موج اعتراضات دانشجویان کارشناسی ارشد و دکتری به این اقدام واکنش نمایندگان مجلس را نیز برانگیخت بطوریکه مجتبی توانگر، عضو کمیسیون تلفیق بودجه مجلس، از ارسال نامه ای به وزیر علوم در این زمینه آگاهی داد و نوشت: در نامه ای به وزیر علوم نسبت به مسدود شدن دسترسی جامعه علمی کشور به پایان نامه ها و رساله های علمی معترض شدم که این مساله با قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مغایرت دارد. در صورت عدم توجه به اجرای مرقانون از طرف آن وزارت خانه، موضوع را بوسیله سوال در مجلس پیگیری می کنم.
این نماینده مجلس روز گذشته اعلام نمود: پس از گذشت دو هفته از ارسال نامه به وزیر علوم هنوز قدمی در امتداد حل این «اقدام غیرقانونی» انجام نشده است، در نتیجه امروز سوال از وزیر را کلید زدم.
علاوه بر سردرگم شدن دانشجویان، قطع دسترسی به متون پایان نامه ها موجب رونق کانال های تلگرامی و وب سایت هایی شده است که مدعی اند دارای آرشیوی از پایان نامه ها هستند و با دریافت مبلغی آنها را در اختیار دانشجویان قرار می دهند. در این میان، دور از ذهن نیست اگر کلاهبرداری هایی از طرف گردانندگان این وب سایت ها و کانال ها نیز صورت بگیرد.
علاوه بر این، اگر قطع دسترسی پژوهشگران به متون پایان نامه ها به سبب فشارهای دانشگاه ها رخ داده است تا دانشجویان مجبور شوند از آرشیو دانشگاه استفاده و مبلغی را به حساب آنها واریز نمایند باید دید آیا این منبع درآمد دانشگاه ها در لایحه بودجه پیش بینی شده است یا اقدامی برخلاف قانون است.
منبع: nextru.ir
مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب