مروری بر نتایج یك پژوهش؛
حضور همراهان بیمار در بخش های اورژانس آری یا خیر؟!
به گزارش نكسترو نتایج یك مطالعه از آن حكایت می كند كه تداوم حضور همراهان در بخش های اورژانس دارای اثرات مثبت و منفی است. در غالب مواقع اعضای خانواده با حضور حمایتی جبرانی خود حكم «یار دوازدهم» تیم درمان را دارند. همینطور «خشونت ضد تیم درمان» مخرب ترین اثری است كه تداوم حضور همراهان با خود به همراه دارد.
به گزارش نکسترو به نقل از ایسنا، «بخش اورژانس بعنوان قلب مراکز درمانی، از جایگاه محوری در نظام سلامت برخوردار بوده و وظیفه عمده آن فراهم کردن مراقبتهای کلینیکی و پاراکلینیکی اولیه برای طیف گسترده ای از بیماری ها و صدمات حاد، مدیریت تروما و پاسخ به بلایای طبیعی است».
نتایج مطالعات گذشته نشان می دهد، اغلب بیماران و خانواده های آنها در بخش های اورژانس، اغلب به دلیل عدم دریافت توجه و حمایت لازم از جانب کارکنان مراقبت سلامت، ترس از ناشناخته ها، اضطراب، عجز و ناتوانی را تجربه می کنند که از نظر بالینی تأثیر منفی و مخربی بر رضایت مندی و... داشته است.
با توجه به این که مطالعات زیادی در مورد تأثیر حضور همراه بیمار در بخش های اورژانس انجام نشده پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تبریز، دانشکده علوم پزشکی خوی و دانشکده پرستاری و مامایی سوزان وکیل دانشگاه سیدنی استرالیا، به بررسی حضور همراهان در بخش های اورژانس پرداختند.
هادی حسنخانی، امین سهیلی و همکارانشان؛ پژوهشگرانی بودند که در این مطالعه همکاری داشتند.
این مطالعه در بخش اورژانس بیمارستان آموزشی درمانی امام رضا (ع) تبریز انجام شد. برای انجام آن پژوهشگر با بودن و زیستن درون واقعیت های ویژه اتفاق افتاده در ارتباط با یک پدیده مشخص درون زمینه ای خاص و گروه کوچکی از افراد و انجام مطالعات دقیق، عینی و جامع کلیه جوانب رفتار، دانش و.... پرداخت. برای جمع آوری داده ها از سه روش مشاهده مشارکتی (78 جلسه)، مصاحبه (با 54 نفر از مشارکت کنندگان) و اسناد موجود (مانند پرونده بیماران، دستورات پزشکی، گزارشات پرستاری و...) استفاده شد. این مطالعه در بازه زمانی اوایل فروردین تا اواخر بهمن 1397 ادامه داشت.
تیم پزشکی بخش اورژانس بیمارستان امام رضا (ع) تبریز در کل شامل16 نفر از اعضای هیئت علمی گروه طب اورژانس بود و حدودا 8 نفر از رزیدنت ها در واحدهای کلینیکی مختلف بخش اورژانس حضور داشتند. تیم پرستاری این بخش در کل شامل 64 نفر پرستار بود که در هر کشیک 13 نفر از آنها مشغول عرضه خدمات بودند.
دراین بخش کلیه بیماران حق داشتن یک همراه را داشتند و صدور کارت همراه برای آنها صورت می گرفت.
در این مطالعه در کل با 54 نفر از مشارکت کنندگان (تعداد یازده بیمار، 18 همراه، 10 پرستار، سه سوپروایزر، چهار متخص طب اورژانس، چهار رزیدنت، یک دکتر داروساز مسئول داروخانه، دو نگهبان و یک تکنسین اورژانس پیش بیمارستانی) مصاحبه انجام شد.
بررسی های این مطالعه از آن حکایت می کند که تداوم حضور همراهان در بالین دارای اثرات مثبت و منفی بر روند عرضه خدمات مراقب سلامت، دست اندرکاران عرضه خدمات، بیماران و حتی خود همراهان بود. حضور سازنده همراهان شامل حضور جبرانی و حضور حمایتی بود و حضور تخریبی آنها گاه بازدارنده و گاه سبب خشونت ضد تیم درمان می شد.
«خشونت ضد تیم درمان» مخرب ترین اثری است که تداوم حضور همراهان با خود به همراه دارد.
حضور سازنده
منظور از حضور سازنده، اثرات مثبت ناشی از تداوم حضور همراهان و مجموعه رفتارها و اقدامات آنان در هنگام حضورشان در بالین بود. این درونمایه اصلی برگرفته از دو درونمایه فرعی «حضور جبرانی» و «حضور حمایتی» است.
حضور جبرانی
بر اساس مشاهدات پژوهشگران این مطالعه؛ همراه بیماران هنگام حضور در بالین با کمبودها و نبودهای بخش روبه رو می شدند و در غالب موارد جهت تسهیل فرایند عرضه خدمات، برآورده کردن نیازها، خواسته ها و انتظارات به حق بیماران خود در بخش اورژانس این مرکز، ناگریز خود دست به کار شده و با برعهده گرفتن کارهایی که به ذات در حیطه وظایق کارکنان اورژانس بود، نقش یک عامل جبرانی را ایفا می کردند. آوردن تخت برای بیمار از ورودی اورژانس به دلیل نبود تخت در واحد تریاژ و شلوغ بودن سر بیماربر، گذاشتن بیمار خود روی تخت بیمار در ورودی اورژانس، کشیدن تخت به تریاژ و واحدهای درمانی، رجوع از واحدهای درمانی به داروخانه برای گرفتن و آوردن داروهای بیمار، گرفتن نمونه ادرار از بیمار خود، نظارت بر تمام شدن سرم و اطلاع به سرویس پرستاری، آوردن لگن و... نمونه هایی از این اقدامات جبرانی هستند.
حضور حمایتی
منظور از این حمایت ها؛ مجموعه فعالیتهای روانی عاطفی همراهان در هنگام حضور خود است که منجر به کاهش استرس و اضطراب آشکار بیمار می شود سبب آرامش نسبی بیمار می شود. در این مطالعه مشاهده شد که برخی از همراهان علاوه بر آرام کردن بیمار خود، دیگر بیماران و همراهان را هم دل داری می دادند.
یکی از پرستاران واحد تروما در این خصوص می گوید: «بعضی از همراهان به خصوص اونایی که سن بیشتری دارن و سرد و گرم زندگی را چشیدن، بهتر همکاری میکنن و حتی بقیه همراهارو هم دلداری میدن... مثلا چند دقیقه پیش که داشتم از خانم مسنی که افتاده و گرفتار شکستگی لگن شده، نوار قبلی میگرفتم، دخترش خیلی باهام همکاری میکرد. حتی موقع گرفتن نمونه خون، اومد دست مادرش رو گرفت تا راحتتر بتونم نمونه بگیرم. تازه آخر سر توی جمع کردن وسایلی که برده بودم بالاسره مریضش کمکم کرد...»
حضور تخریبی
منظور از حضور تخریبی، اثرات منفی ناشی از تداوم حضور همراهان و مجموعه رفتارهای حین حضور آنان در بالین است که فرایند عرضه خدمات مراقبت سلامت و کارایی اعضای تیم درمان را تحت تأثیر قرارداده و در نهایت سبب ضرر بیمار و حتی خود بیماران می شود.
حضور بازدارنده
تداوم حضور همراهان در بخش و مجموعه، رفتارهای برخی از همراهان هنگام حضورشان، گاها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم تأثیرات بازدارنده ای بر عملکرد کادر درمان داشت. یکی از این موارد، دست و پاگیر بودن تجمع تعداد کثیر همراهان بالای سر بیمار بود که توأم با محدودیت فضای فیزیکی بخش سبب شده بود که جابه جایی کادر درمان جهت دسترسی به بیماران در بخش، از لابه لای همراهان و با برخورد های مکرر به همراهان و یا تخت های بیماران صورت پذیرد.
یکی از اتندهای طب اورژانس در مورد تجربیات خود در این حوزه می گوید: «بعضی همراها هستن که یا نمیدونن یا یه سری باورای غلط دارن، مثلا موقعی که داریم مریض بد حالو مدیریت میکنیم و مجبوریم که کارای تهاجمی انجام بدیم، اینتوبه نماییم، نیدل دکمپرس نماییم، چست تیوب بذاریم، یا زخم سوچور بزنیم، میان دخالت میکنن. به ست استریل دست میزنن و آنِش میکنن! حتی شده لوله تراشه رو از دست رزینت گرفتن و نذاشتن مریضو اینتوبه کنه...»
خشونت ضد تیم درمان
پرخاشگری و خشونت همراهان در اورژانس ضد کادر درمان از اثرات مخرب تداوم حضور همراهان در بالین بود.
یکی از پرستاران واحد تریاژ در این حوزه می گوید: «بعضا یه سری همراهایی هستن نرسیده، شروع میکنن داد زدن و بد و بیرا گفتن. جوابشونم بدی، ممکنه کار به جاهای باریک بکشه... روز گذشته یکی دو سه نفر به خاطر ضرب و جرح و چاقو خوردگی اومده بودن اورژانس. توی تریاژ کلی فحش دادن به زمین و زمان. سره منم داد کشیدن ولی من جواب حرفاشونو ندادم و سریع کارشونو انجام دادم و فرستادمشون اتاق عمل که متاسفانه اونجا با رزیدنت درگیر شدن»
راهکارهایی برای مدیریت همراهان در اورژانس
با توجه به این که اغلب خانواده ها خواهان حضور در بالین و پشتیبانی از عزیزان خود هستند و خیلی از صاحب نظران از حضور خانواده در بالین و همکاری مثبت آنها با کادر درمان بعنوان یک منبع با ارزش یاد می کنند، ضروریست که مسئولین، متولیان و دست اندرکاران نظام سلامت با اتخاذ رویکردهای چندرشته ای و یک پارچه؛ تدابیری را جهت مدیریت هر چه بهتر حضور آنها اتخاذ کنند تا هم کادر درمان و هم بیماران و همراهان آنها از اثرات حمایتی این حضور استفاده کنند و از آثار مخرب این حضور مصون باشند.
اقداماتی که در این حوزه می توان انجام داد شامل:
- کاهش ملاقات و ترددهای «غیرضروری» در بیمارستان ها و به خصوص بخش های اورژانس؛
- فعال سازی سیستم سرریز در مواقع ازدحام بیشتر از حد؛
- ارتقا کیفیت هتلینگ سالن انتظار همراهان؛
- اتخاذ رویکرد مدیریتی کارآمد (توجیه، نظارت و حمایت) در حوزه تیم نگهبانی و تدوین شرح وظایف واضح و روشن برای نگهبانان؛
- استفاده از پرسنل با تجربه و پاسخ گو بعنوان رابط بیمار و همراه جهت راهنمایی مراجعین در بدو ورود به اورژانس، همراهی بیماران بدون همراه و کمک به بیماران در خلال فرایند تشخیص و درمان و کمک به بیماران در انجام مراحل اداری و قانونی.
نتایج این مطالعه پاییز سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان« دوگانگی درک شده از حضور همراهان در بخش های اورژانس: یک مطالعه اتنوگرافی متمرکز» در فصل نامه «کومش» وابسته به دانشگاه علوم پزشکی سمنان انتشار یافته است.
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب